อยากเล่นเปียโน จะซื้อเปียโนมาฝึกซ้อม แต่ทำไมบางคนแนะนำว่าให้ซื้อคีย์บอร์ดมาเล่น ? คีย์บอร์ด คือ เปียโน ? เปียโน หมายถึง คีย์บอร์ด ? เอ๊ะ คีย์บอร์ด มีความหมายว่าอะไรกันแน่ วันนี้เรามาไขข้อสงสัยกัน
“คีย์บอร์ด” คำทับศัพท์ของคำว่า “Keyboard” ที่จริงเป็นคำเรียกประเภทกลุ่มเครื่องดนตรีที่มี “คีย์ (Key)” ให้จิ้ม มีแป้นให้กด หรืออาจเรียกว่ามี “ลิ่มนิ้ว” ไว้ให้เราทอดนิ้วบรรเลงเพลง นั่นหมายความว่า คีย์บอร์ดไม่ใช่เปียโน แต่เปียโนเป็นเครื่องดนตรีชนิดหนึ่งในตระกูลคีย์บอร์ด นอกจากเปียโน ยังมีเครื่องดนตรีอื่นในตระกูลคีย์บอร์ดอีก ไม่ว่าจะเป็น
1. ออร์แกน (Organ)
เป็นพี่ใหญ่สุดในตระกูลคีย์บอร์ด เชื่อว่าถูกประดิษฐ์ขึ้นเมื่อปลายศตวรรษที่ 3 ก่อนคริสต์ศักราช เสียงก้องกังวาล ฟังดูน่าเกรงขาม เสียงดังฟังชัดจากท่อลมซึ่งเป็นปล่องกำเนิดเสียงขนาดใหญ่ มักใช้เล่นประกอบพิธีในโบสถ์ของคริสตชน นอกจากมีแผงคีย์บนเครื่องมากกว่าหนึ่งชั้นให้นิ้วมือกดได้หลากหลายเสียงแล้ว ยังมีคีย์ข้างล่างให้เท้าได้เล่นอีกด้วย ผู้เล่นจะต้องแยกประสาทสัมผัสร่างกายให้ดี จะเล่นเมโลดี้ เดินคอร์ด หรือทำเสียงประกอบจังหวะก็ทำได้ในตัวเอง
2. แคลฟวิคอร์ด (Clavichord)
ในสมุดบันทึกของพระเจ้าฌ็องที่ 2 แห่งฝรั่งเศสมีการกล่าวถึงแคลฟวิคอร์ดครั้งแรกในปี 1360 เป็นเครื่องในตระกูลที่มีหลักการทำงานคล้ายเปียโนมากที่สุด ด้านหลังแผงคีย์บอร์ดขาวดำเหล่านั้น มีสายและลิ่มเคาะ เมื่อเราลองเอานิ้วกดไปที่คีย์ คีย์จะยุบลงตามแรงนิ้ว ลิ่มตำแหน่งนั้นจะเด้งขึ้นเคาะสายที่ขึงอยู่ตรงกันจนเกิดเสียง เช่นเดียวกับเปียโน ก็ใช้วิธีกำเนิดเสียงแบบเดียวกัน
แคลฟวิคอร์ดให้เสียงนุ่มนวล เล่นเบาดังได้ตามแรงนิ้วเรา บางเครื่องเสียงที่ออกมาเหมือนสายโดนดีดมากกว่าโดนเคาะ บางเครื่องก็เหมือนโดนเคาะไม่มีความรู้สึกว่าคล้ายการดีด ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับวัสดุของเครื่องนั้นๆด้วยว่าทำมาจากอะไร ก็จะให้คาแรคเตอร์เสียงที่ต่างกันออกไป
3. ฮาร์ปซิคอร์ด (Harpsichord)
อีกหนึ่งบรรพบุรุษ ปรากฎในช่วงศตวรรษที่ 14 พัฒนาต่อมาจากแคลฟวิคอร์ด นั่นคือฮาร์ปซิคอร์ด มีขนาดใหญ่กว่าและไม่ใช้ลิ่มเคาะแบบแคลฟวิคอร์ด เมื่อกดคีย์ลงไป ส่วนแข็งๆของแจ็ค (Jacks) ที่อยู่ด้านหลังเครื่อง จะกระดกขึ้นมาดีดสายที่ขึงในตำแหน่งซึ่งตรงกันอยู่ ให้เสียงนุ่มนวล เราปรับความดังเบาได้ตามแรงนิ้วเช่นเดียวกับแคลฟวิคอร์ด มีคีย์สองชั้นคล้ายกับออร์แกน
4. เปียโน (Piano)
มาถึงเปียโนที่ใครหลายคนเลือกเรียนเป็นเครื่องแรกๆ ในชีวิต ก่อนจะมีเปียโนอย่างภาพด้านซ้าย เรามีเปียโนแบบภาพด้านขวามาก่อน เรียกว่า เปียโนฟอเต (Pianoforte) หรือ ฟอเตเปียโน (Fortepiano) ลักษณะการทำงานของเปียโนคล้ายแคลฟวิคอร์ดมาก แต่ไม่ได้มีลิ่มกระดกขึ้นมาเคาะสายแบบแคลฟวิคอร์ดอีกแล้ว กลายเป็นค้อนไม้ (Hammers) หุ้มผ้าที่จะทุบกับสายจนเกิดเสียงสั่นสะเทือนออกมาทันทีที่นิ้วเรากดคีย์ลงไป
https://www.musicconcept.co.th/product/korg-xe20-digital-ensemble-piano/
ถ้าเราสลับนิ้วกดคีย์ขาวสองแป้นที่อยู่ติดกัน เสียงที่ออกมานั้น จะเป็นเสียงที่ห่างกัน 1 เสียง แต่ไม่เสมอไป จะมีคีย์ขาวอยู่สองคู่ที่พอกดฟังดูแล้ว กลับได้ยินว่าเสียงห่างกันเพียง ½ เสียง มันคือคีย์ตำแหน่งไหนโน้ตอะไรหนอ บางคนที่อ่านมาถึงตรงนี้คงตอบได้ทันที แต่ใครที่ยังไม่แน่ใจ ชวนมาลองกดฟังเสียงหาคำตอบที่หน้าร้าน music concept ได้เลย
และถ้าหากกดคีย์สีขาวตามด้วยคีย์สีดำที่อยู่ติดกันไม่ว่าจะติดอยู่ทางซ้ายหรือขวา เสียงที่ออกมาจะเป็น ½ เสียงเสมอ เชื่อไหม อย่าเพิ่งเชื่อเลย ต้องลองกดฟังด้วยหูตัวเองดีสุด
https://www.musicconcept.co.th/product/korg-xe20sp-digital-ensemble-piano/
ปัจจุบัน เรามีเปียโนไฟฟ้าหรือคีย์บอร์ดไฟฟ้าที่หาซื้อง่าย ราคาสบายขึ้น ใช้งานดูแลรักษาง่ายกว่าเปียโนหรือฟอเตเปียโน บางรุ่นมีปุ่มฟังก์ชั่นให้กดเปลี่ยนจากเสียงเปียโน เป็นเสียงออร์แกน แคลฟวิคอร์ด ฮาร์ปซิคอร์ด หรือกระทั่งเสียงเครื่องดนตรีตระกูลอื่นได้ เช่น กีต้าร์ ไวโอลิน บ้างก็มีโหมด backing track ไม่ว่าเพลงแนวไหน เปียโนไฟฟ้าเครื่องเดียวเอาอยู่
https://www.musicconcept.co.th/product-category/keyboardrecording/korg/
แอดวานซ์ขึ้นไปอีก เดี๋ยวนี้คำว่า “คีย์บอร์ด” ยังครอบคลุมไปถึงเครื่องกลุ่ม MIDI คีย์บอร์ดที่ใช้บันทึกเสียง กลุ่มที่เป็นเครื่องมือช่วยแต่งและเรียบเรียงเพลง กลายเป็นว่าจะทำเพลงขึ้นมาสักชิ้นนั้นง่ายกว่าสมัยก่อนมาก แค่มีเครื่องกลุ่มคีย์บอร์ดกับโปรแกรมทำเพลงก็คลอดเพลงออกมาได้ไม่ยากแล้ว
ทีนี้ตอนจะไปหาซื้อเครื่องมาฝึกเล่นเปียโน ก็ไม่สับสนสงสัยแล้วว่าทำไมบางคนเรียกเครื่องว่า “คีย์บอร์ด” ที่แท้คีย์บอร์ดคือชื่อตระกูลเครื่องดนตรีที่มีลิ่มนิ้วให้กด สมาชิกหลักในตระกูลมี ออร์แกน แคลฟวิคอร์ด ฮาร์ปซิคอร์ด และเปียโน วันนี้เรารู้จักความเป็นมาของคีย์บอร์ดแล้ว ชวนทุกคนมาลองจิ้มๆกดคีย์บอร์ดรุ่นต่างๆเล่นได้ที่หน้าร้าน music concept หรือแอบส่องรุ่นทางออนไลน์กันเลย https://www.musicconcept.co.th/product-category/keyboardrecording/
reference:
- https://musiclib.psu.ac.th/data/western-musuc/chapter3/CHAP3-5.HTM
- https://youtu.be/hLfG4mCBJ7s?si=PjsiLGazQxeWk-qc
- https://sutthida5457.wordpress.com/ประเภทของเครื่องดนตรีส/เครื่องลิ่มนิ้ว-keyboard-instruments/
- https://www.britannica.com/art/keyboard-instrument
- https://youtu.be/pGkldx8_UUs?si=E_xsStI71KmhRArZ
