Fender, VOX, Marshall น่าจะเป็น 3 ชื่อที่เหล่าคนเล่นกีต้าร์หรือนักดนตรีนึกถึงทันทีถ้าพูดถึง แอมป์กีต้าร์ (Amplifiers) ใช่ครับ ทั้ง 3 แบรนด์คือแบรนด์ชื่อดังของแอมป์กีต้าร์ไฟฟ้าด้วยชื่อเสียงอันยาวนาน ถ้าพูดถึงแอมป์กีต้าร์ไฟฟ้าเมื่อไหร่ ทั้ง 3 แบรนด์จะขึ้นมาในหัวนักดนตรีก่อนทันที ด้วยคุณภาพและเสียงของแต่ละแบรนด์ที่ถูกใจนักดนตรีทั่วโลกมาหลายยุคสมัย แม้จะเป็นแอมป์กีต้าร์ไฟฟ้าเหมือนกัน แต่สิ่งที่ทำให้ทั้ง 3 แบรนด์แตกต่างกันนั้นคือเสียงที่เป็นเอกลักษณ์ของแต่ละแบรนด์ ไม่ว่าจะเป็นเสียงคลีน (clean) หรือเสียงแตก (distortion) ทุกแบรนด์ก็จะมีเอกลักษณ์เป็นของตัวเอง ซึ่งแน่นอนแม้ว่าเสียงจะแตกต่างกัน แต่ทั้ง 3 แบรนด์ก็ยังเป็นที่ชื่นชอบและได้รับความนิยมจากนักดนตรีทั้งหลายทั่วโลกทั้งจากนักดนตรีสมัครเล่นไปจนถึงศิลปินระดับโลก
ตลอดระยะเวลาหลายปี ทั้ง Fender, Vox, และ Marshall ได้ผลิตแอมป์มาหลายต่อหลายรุ่นและแข่งขันกันเป็นระยะเวลานาน แน่นอนแอมป์กีต้าร์ไฟฟ้าของแต่ละแบรนด์ย่อมมีความแตกต่างกันระหว่างแบรนด์ แม้แต่ระหว่างรุ่นในแบรนด์นั้นๆ ทีนี้ก็น่าจะอยู่ที่ว่าคนเล่นกีต้าร์คนนั้นชอบเสียงแบบไหน ในบทความนี้ ผู้เขียนจะมาพูดคุยถึงแอมป์กีต้าร์ไฟฟ้าทั้ง 3 แบรนด์นี้ พูดถึงความเป็นมาของแบรนด์ และในด้านความรู้สึกของเสียงแอมป์ เนื่องจากผู้เขียนเองก็มีประสบการณ์ในการเล่นดนตรีสมัยมหาลัย และได้มีโอกาสลองใช้แอมป์กีต้าร์ไฟฟ้าทั้ง 3 แบรนด์นี้มาก่อน บทความนี้อาจจะเป็นประโยชน์ให้กับผู้อ่านกันครับที่กำลังหาข้อมูล หรือข้อแตกต่างของแอมป์กีต้าร์ไฟฟ้าทั้ง 3 แบรนด์ไม่มากไมน้อยครับ
แอมป์กีต้าร์ไฟฟ้า Fender
Fender ชื่อแบรนด์ที่ผู้เล่นกีต้าร์ทุกคนต้องรู้จักอย่างแน่นอน Fender เป็นแบรนด์จากอเมริกาที่มีชื่อเสียงในวงการกีต้าร์และอุตสาหกรรมดนตรีมามากกว่า 70 ปี Fender ผลิตทั้งแอมป์ที่ใช้ทั้งสำหรับกีต้าร์และเบส ในประเทศไทย Fender เป็นแบรนด์ที่ได้รับความนิยมอย่างสูงทั้งกีต้าร์และแอมป์กีต้าร์ ด้วยคุณภาพและเสียงที่ถูกจริตนักดนตรีทั้งหลาย Fender มีจุดเด่นที่เสียงค่อนข้างความใสและสะอาด (Bright and clean tone) และเสียงจะค่อนข้างกลางๆ ไม่ได้มีการปรุงแต่งเสียงมากนักและเสียงสูงเสียงต่ำไม่หนักไปทางใดทางหนึ่งมากเกินไป (mid-range of bass and tone)
ในช่วงแรกปี 1950 ทาง Fender มุ่งเน้นไปในการพัฒนาเสียงแอมป์กีต้าร์ไฟฟ้าให้เข้ากับเสียงของเพลงร็อคและเพลงคันทรี่ซะเป็นส่วนใหญ่ แอมป์กีต้าร์เบสรุ่นแรกๆที่ Fender ผลิต รุ่น Bassman ได้รับความนิยมอย่างมากในสมัยนั้น ด้วยเสียงที่มีพลัง ขนาดใหญ่ ช่วยให้พลังแก่เพลงร็อคและคันทรีของอเมริกาที่กำลังดังเป็นพลุแตกในสมัยนั้น ต่อมาในช่วงปี 1960s Fender ได้ปล่อยแอมป์รุ่น Twin Reverb ที่มีเอฟเฟคโทนร็อคออกมาในช่วงที่เพลงร็อคกำลังพุ่งสู่จุดสุดยอดของวงการเพลง หลังจากที่วงการเพลงกำลังเข้าสู่ยุคเพลงร็อคอย่างเต็มรูปแบบ ทาง Fender ก็ได้ผลิตแอมป์ที่มีชื่อว่า Blackface amp ออกมา
ซึ่งแอมป์ตัวนี้ ได้กลายเป็นแอมป์ที่มีชื่อเสียงมากที่สุดตลอดกาลของทาง Fender เลยก็ว่าได้ ซึ่งเจ้า Blackface ตัวนี้ ที่มันพิเศษและได้รับความนิยมมาจนถึงตอนนี้ ก็เพราะเสียงคลีนของแอมป์ตัวนี้สามารถเล่นได้ดีมากกับเอฟเฟคกีต้าร์แบบเหยียบ (Guitar Pedals) จึงทำให้แอมป์ Fender รุ่น Blackface ยังได้รับความนิยมมาจนถึงทุกวันนี้ แอมป์ Fender นั้นถูกใช้งานในคอนเสิร์ตแทบจะทุกรูปแบบ ตั้งแต่โชว์เล็กๆ เพลงแนวพังค์ จนไปถึงคอนเสิร์ตแนวคันทรี่ เรียกได้ว่าเป็นแนวหน้าและตัวเลือกแรกๆในวงการดนตรีเลยทีเดียว
มีศิลปินหลายต่อหลายคนที่ใช้แอมป์ของ Fender ไม่ว่าจะเป็นศิลปินระดับตำนานอย่าง Jimi Hendrix และ Eric Clapton หรือ Mike Dirnt มือเบสจากวงพังค์ร็อคขวัญใจวัยรุ่นอย่างวง Greenday ก็ยังใช้ Fender Bassman ในคอนเสิร์ตมาโดยตลอด ทุกวันนี้แอมป์รุ่นใหม่ๆของ Fender นั้นมีขายตามร้านดนตรีชั้นนำทั่วไป ส่วนแอมป์รุ่นคลาสสิค เก่าๆ เก๋าๆ ก็สามารถหาซื้อตามร้านขายเครื่องดนตรีมือสอง เรื่องคุณภาพก็คงไม่ต้องอะไรมาเสริมอีกแล้วสำหรับแอมป์กีต้ารไฟฟ้า์ Fender แบรนด์ที่ใช้แล้วทั้งเท่แล้วดูมีราคาอย่าง Fender
แอมป์กีต้าร์ไฟฟ้า Vox
มาถึงแอมป์กีต้าร์ไฟฟ้าอีกแบรนด์ที่ชื่อเสียงและคุณภาพไม่แพ้กับแบรนด์ข้างบนเท่าไหร่นัก และเป็นแบรนด์ที่นักดนตรีใช้งานกันมาอย่างยาวนานเช่นกัน Vox เป็นแบรนด์ผลิตและจัดจำหน่ายอุปกรณ์ดนตรีอิเล็กทรอนิกส์ที่มีความเชี่ยวชาญเรื่องแอมป์กีต้าร์ไฟฟ้า Vox เป็นแบรนด์จากประเทศ ที่ก่อตั้งมาตั้งแต่ปี ค.ศ. 1957 ถ้าว่ากันด้วยเรื่องของเสียงเนี่ย Vox จะมีข้อแตกต่างจาก Fender อยู่ตรงที่ว่า เสียงคลีนจะมีความใสกว่า (Shiny clean tones) และมีแหลมกว่าพอสมควร (Very treble-intensive sounds)
ความสำเร็จของแอมป์กีต้าร์ Vox นั้นมีมาอย่างนานมากกว่า 60 ปี เสียงของแอมป์กีต้าร์ไฟฟ้า Vox นั้นนิยามได้ว่าเสียงจะมีความเด้งอย่างเป็นธรรมชาติ (Jangly or chimy) หากลองกลับไปฟังผลงานเก่าๆของ the Beatles วงดนตรีตลอดการจากประเทศอังกฤษ ซึ่งพวกเค้าใช้แอมป์ของ Vox มาโดยตลอด จะสามารถเข้าใจได้ชัดเลยว่าเสียงของ Vox นั้นมีเอกลักษณ์อย่างไร แอมป์กีต้าร์ไฟฟ้ารุ่นที่มีชื่อเสียงของ Vox ได้แก่ AC4, AC5 หรือรุ่นที่ดังที่สุดอย่าง AC30 นั้นเป็นแอมป์กีต้าร์ไฟฟ้าที่ศิลปินทั่วโลกใช้งานมาตั้งแต่ปี 1960 จนถึงปัจุบันกันเลยทีเดียว โดยเฉพาะแอมป์ รุ่น AC30 นั้นมีฟังชั่นที่เรียกว่า “Top boost” เป็นฟังชั่นที่ช่วยผลักดันให้โทนเสียงที่สูงอยู่แล้วนั้นสูงยิ่งขึ้นไปอีก รับรองว่าถึงใจสายกีต้าร์โซโล่แน่นอน ยกตัวอย่างจากเพลง “Killer Queen” ของวงร็อครุ่นใหญ่ระดับตำนานอย่างวง Queen ก็ได้ใช้ AC30 ในเพลงและท่อนโซโล่ด้วย
ถีงทางตัวบริษัท Vox จะประสบปัญหาเรื่องเจ้าของบริษัทในช่วงระหว่างปี 1970 ถึง 1980 ซึ่งทำให้ความน่าเชื่อถือน้อยลง แต่ก็มีแอมป์ชื่อดังมากมายที่ผลิตในช่วงกลางปี 1960 ที่มาช่วยประคับประคอง Vox ในช่วงที่แย่ของบริษัทให้กลับมารุ่งเรืองอีกครั้ง โดยเฉพาะ แอมป์ Vox รุ่น AC-15 ที่มีการผลิตมาไม่กี่รูปแบบนั้น ยังคงเป็นแอมป์ที่ได้รับความมากที่สุดของ Vox มาจนถึงปัจุบัน
แอมป์กีต้าร์ไฟฟ้า Marshall
สุดท้ายจบด้วยแอมป์สายเสียงแตกหนักแน่น ที่ชาวร็อคทุกคนยกให้เป็นแบรนด์อันดับหนึ่งในเรื่องของเสียงกีต้าร์ร็อคอย่าง Marshall เสียงของแอมป์จาก Marshall นั้นแตกต่างจากเสียงแอมป์ของ Fender และ Vox อย่างเห็นได้ชัด
แอมป์ Marshall จะเน้นเสียงที่มีเพลงและเสียงแตกมากกว่าเสียงคลีนและเสียงใส แอมป์ Marshall ตัวแรกถูกสร้างขึ้นมาโดยมี Fender Bassman เป็นต้นแบบในช่วงปลายปี 1960 เมื่อเข้าสู่ยุคเพลงร็อคที่ศิลปินอย่าง Led Zeppelin หรือ The Who ที่เป็นวงร็อคที่ต้องการเสียงกีต้าร์ที่หนักแน่นและพลงค่อนข้างสูง Marshall ก็ได้ปล่อยแอมป์กีต้าร์ไฟฟ้า รุ่น Marshalls the Model 1959 “Plexi” ออกมา ซึ่งเป็นแอมป์กีต้าร์ไฟฟ้ารุ่นแรกที่ใช้กำลังไฟฟ้ามากถึง 100 วัตต์ในการใช้งานเลยทีเดียว ด้วยความที่ Marshall เจาะตลาดกลุ่มคนเล่นกีต้าร์มาตั้งแต่แรกเริ่ม ในช่วงปี 1980 ทาง Marshall ก็ได้ปล่อยแอมป์กีต้าร์ซีรี่ JCM 800 ออกมาสำหรับดนตรีร็อคโดยเฉพาะ ศิลปินที่ใช้แอมป์ซีรี่นี้ก็วงร็อคตัวพ่ออย่าง Guns N’Roses ที่มือกีต้าร์ฮีโร่ของวง “Slash” ใช้แอมป์ของ Marshall มาตั้งแต่อัลบั้มแรกเลยทีเดียว
ว่ากันเรื่องของเสียงแอมป์กีต้าร์ไฟฟ้าของ Marshall หลายคนจะอธิบายว่าเสียง Marshall จะมีโทนฟังแล้วหนาและหนัก (Beefy and creamy tone) แอมป์ Marshall ยังขึ้นชื่อเรื่องเสียงแตก (Distortion) ธรรมชาติของ Marshall จะเน้นไปที่เสียงเบสที่หนักแน่น มีความทุ้ม หนัก ฟังดูกว้างกว่าแอมป์กีต้าร์ไฟฟ้าแบรนด์อื่น ถึงแม้จะมีแอมป์ขนาดเล็กที่ถูกผลิตออกมา ใช้วัตต์น้อยลง แต่คุณภาพเสียงของความเป็นร็อคก็ยังคงเหมือนเดิม
ล่าสุดในงาน NAMM ปี 2019 ซึ่งเป็นงานแสดงสินค้าเทคโนโลยีด้านดนตรีที่ใหญ่ที่สุดในโลก Marshall ได้ประกาศว่าจะมีโปรเจค Studio Series ที่จะนำเสียงแอมป์กีต้าร์ไฟฟ้ารุ่นคลาสสิคของ Marshall มาทำเป็นแอมป์กีต้าร์ไฟฟ้าใหม่ที่รูปทรงทันสมัยขึ้น ขนาดเล็กลง ใช้ไฟน้อยลง แต่คุณภาพเสียงนั้นยังเหมือนเดิมไม่ผิดเพี้ยนไปจากอดีต ยกตัวอย่างเช่น The Studio Classic SC20 ที่เสียงจะเหมือนกับรุ่น JMC 800 ที่กล่าวไปข้างต้น แต่ใช้ไฟเพียงแค่ 20 วัตต์เท่านั้น หรืออย่างแอมป์รุ่น The Studio Vintage SV20 ที่ได้ต้นแบบมาจากรุ่น 1959 Piexi แต่ก็ใช้ไฟเพียง 20 วัตต์เช่นเดียวกัน ในทุกวันนี้ Marshall ก็ยังคงความเป็นร็อค ที่ศิลปินเพลงร็อคใช้กันแทบจะทุกคอนเสิร์ต
สุดท้ายแล้ว แม้ทั้ง 3 แบรนด์นี้ Fender, Vox, และ Marshall นั้นจะเป็นแบรนด์ที่ผลิตแอมป์กีต้าร์ไฟฟ้าเหมือนกัน แต่แน่นอนทั้ง 3 แบรนด์นั้นย่อมมีบุคลิกที่แตกต่างกัน ไม่ใช่แค่บุคลิกของเสียง แต่รวมไปถึงบุคลิกและความชื่นชอบของคนเล่นด้วย
ถ้าอยากรู้ว่าแอมป์แต่ละแบรนด์เนี่ย แบรนด์ไหนนั้นเป็นเสียงที่ใช่สำหรับเรา อยากรู้ว่าจะซื้อแบรนด์ไหน ต้องออกไปลองครับ ลองให้รู้ว่าเสียงแอมป์ของยี่ห้อไหน ที่ใช่สำหรับคุณ แต่หากใครมียี่ห้อในดวงใจแล้วต้องการรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ Fender, Vox หรือ Marshall และสามารถกด เพื่อสอบถามหรือสั่งซื้อ ได้เลย